รัตนโกสินทร์ตอนต้นสภาพสังคมส่วนใหญ่ มีลักษณะโครงสร้างไม่แตกต่างจากสมัยอยุธยาและธนบุรี
ปัญหาภายในประเทศที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ ทรงเผชิญ เมื่อแรกขึ้นครองราชย์นอกจากความกดดันจากลัทธิล่าอาณานิคมจากภายนอกประเทศแล้ว ภายในประเทศสยามเองก็ยังมีปัญหาต่างๆอยู่ไม่น้อย การที่จะรับมือกับปัญหาภายนอกได้นั้น หากไม่จัดการแก้ไขปัญหาภายในให้เรียบร้อย ก็เป็นการยากที่จะรับมือไหว
ปัญหาภายในประเทศขณะนั้นทุกเรื่องเป็นปัญหาที่สะสมกันมาตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนต้น จนถึงรัชสมัยของพระองค์เป็นเวลาเกือบสามร้อยปี ซึ่งหลายเรื่องกลายเป็นมาตรฐานของสังคมสยามไปแล้ว การที่อารยะธรรมตะวันตกรุกเข้ามาอย่างฉับพลันในยุครัตนโกสินทร์ตอนต้นจึงเป็นความจำเป็นที่พระมหากษัตริย์และชนชั้นนำของประเทศจะต้องก้าวตามสถานการณ์ให้ทันและปรับปรุงองคาพยพต่างๆของสยามให้พร้อมรับกับสถานการณ์เหล่านั้น
สังคมสยามตั้งแต่อยุธยาตอนต้น นับแต่รัชสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถนั้น มีพัฒนาการของกลไกทางสังคมที่แตกต่างไปจาก เมื่อแรกสถาปนากรุงศรีอยุธยา และแตกต่างอย่างยิ่งจากสุโขทัย ทั้งนี้เนื่องจากสภาพสังคมที่มีประชากรมากขึ้น มีความหลากหลายทางวัฒนธรรม ความเชื่อมากขึ้น กลไกต่างๆของสังคมมีความสลับซับซ้อนเพิ่มขึ้น จึงมีความจำเป็นที่จะต้องปฏิรูปกลไกต่างๆให้สามารถบริหารจัดการกับสังคมได้ การปฏิรูปสังคมในรัชสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถนั้น ใช้กันมาจนกระทั่งรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ และ ด้วยเหตุที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น สยามก็ถึงเวลาที่จะต้องปฏิรูปสังคมครั้งใหญ่กันอีกครั้งหนึ่ง
การที่จะเข้าใจสภาพสังคมขณะนั้นได้ จะต้องมองปัญหา และความจำเป็นต่างๆ ในสายตาของคนในยุคสมัยนั้นและคงต้องทำความเข้าใจถึงเรื่องของ ระบบศักดินา เรื่องของระบบ มูลนาย-ไพร่ และ สถาบันต่างๆ ได้แก่ สถาบันพระมหากษัตริย์ พระบรมวงศานุวงศ์ ขุนนาง ข้าราชการ ไพร่ และทาส จึงจะเข้าใจได้ว่า เป็นการยากเพียงใดที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ จะทรงปฏิรูปสังคมสยามในขณะนั้น
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น